Εγκύκλιος «Επί τη Υψώσει του Τιμίου Σταυρού» του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης κ.κ. Παύλου

ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΕΡΑ  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΙΣΑΝΙΟΥ ΚΑΙ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ

Ἀρ. Πρωτ. 256

Ἐν Σιατίστῃ τῇ 12ῃ Σεπτεμβρίου 2016

Ἐγκύκλιος

ἐπί τῇ Ὑψώσει τοῦ Τιμίου Σταυροῦ

Σταυρός ὁ φύλαξ πάσης τῆς Οἰκουμένης

Σταυρός ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας

Σταυρός Βασιλέων τό κραταίωμα

Σταυρός πιστῶν τό στήριγμα

Σταυρός Ἀγγέλων ἡ δόξα

καί τῶν δαιμόνων τό τραῦμα

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί

          Μέ αὐτούς τούς δοξολογικούς λόγους ἡ Ἐκκλησία μας δοξάζει καί μεγαλύνει τόν Τίμιο Σταυρό τοῦ Κυρίου μας, τοῦ ὁποίου σήμερα ἑορτάζομε τήν Παγκόσμια  Ὕψωση. Μιά μέρα μεγάλη καί σημαντική ἡ ὁποία φέρει τά ἴσα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Παρασκευῆς, γι’ αυτό καί τό Ἀποστολικό καί τό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα εἶναι τά ἴδια πού διαβάζονται τήν Μεγάλη Παρασκευή στήν Ἀποκαθήλωση καί γι’αὐτό καί τήν σημερινή ἡμέρα ἡ νηστεία εἶναι ἀπόλυτη.

          Τό ἱστορικό τῆς ἡμέρας μᾶς τό λέγει πολύ ἁπλά τό συναξάρι τῆς ἡμέρας:

       Ὅ Ἅγιος Κωνσταντῖνος  διά τῆς ἐμφανίσεως εἰς αὐτόν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἰς τόν οὐρανόν μέ τήν ἔνδειξιν «ἐν τούτῳ νίκα» ἐχρησιμοποίησε ὡς λάβαρον τόν Τίμιον Σταυρόν καί ἐνίκησε τούς ἐχθρούς του. Κατανοήσας τότε τήν δύναμιν  τοῦ ἐν αὐτῷ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τοῦτον πιστεύσας ὡς τόν μόνον ἀληθινόν Θεόν, περιέβαλε μέ τιμήν τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ τήν ἐστήριξε, κατέπαυσε τούς διωγμούς καί στό τέλος ἐβαπτίσθη καί ὁ ἴδιος καί ἡ Μητέρα του Ἁγία Ἑλένη. Τότε, ἀποστέλλει τήν μητέρα του  εἰς Ἱεροσόλυμα διά νά εὕρη τόν Τίμιον Σταυρόν. Ἐκείνη τόν ηὖρε μαζί καί  μέ τούς δύο ἄλλους σταυρούς τῶν δύο ληστῶν καθώς καί τά καρφιά. Τήν ἀπορία τῆς Ἁγίας Ἑλένης ποιός ἀπό τούς τρεῖς ἦταν ὁ Τίμιος Σταυρός τήν ἔλυσε ἡ θαυματουργία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ἦταν ἐκεῖ μιά ἄρρωστη καί μάλιστα ἑτοιμοθάνατη γυναίκα καί τότε ἡ Ἁγία ἀκούμπησε εἰς αὐτήν ἕνα ἕκαστον τῶν σταυρῶν καί ὅταν ἡ γυνή ἦλθε εἰς ἐπαφήν μέ τόν Τίμιον Σταυρόν ἐθεραπεύθη ἀμέσως. Αὐτόν τόν Τίμιον Σταυρόν προσεκύνησε ἡ Ἁγία Ἑλένη καί  Τόν ἠσπάσθη μέ ὅλη τήν Σύγκλητο. Ὁ λαός ὅμως ἐζητοῦσε καί αὐτός νά προσκυνήσει, ἀλλά διά τό πλῆθος δέν ἦταν δυνατόν. Ἐζήτησε τότε ὁ εὐσεβής λαός νά ἴδη τόν Τίμιον Σταυρόν. Τότε ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων ὕψωσε ἐπάνω εἰς τόν ἄμβωνα τόν Τίμιον Σταυρόν καί βλέποντας Τον ὁ λαός τοῦ Θεοῦ  ἄρχισε νά ψάλλει: «Κύριε ἐλέησον, Κύριε Ἐλέησον, Κύριε  Ἐλέησον». Ἀπό τότε καθιερώθηκε ἡ ἑορτή τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

          Ἕνα τροπάριο μᾶς βοηθᾶ νά καταλάβουμε τό πραγματικό νόημα τῆς ἑορτῆς: «Σταυρός ἀνυψούμενος, τοῦ ἐν αὐτῷ ὑψωθέντος τό πάθος τό ἄχραντον ἀνυμνεῖν προτρέπεται κτίσιν ἅπασαν». Ἡ ὕψωσις δηλαδή τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μᾶς ὑπενθυμίζει Ἐκεῖνον πού ὑψώθηκε ἐπάνω εἰς αὐτόν γιά τήν δική μας τήν σωτηρία καί παρακινεῖ ὅλη τήν κτίση νά προσκυνήσει καί νά δοξάσει τόν Σταυρωθέντα Θεόν. Ἡ ὕψωση τοῦ Χριστοῦ Σταυρωμένου ἐπάνω εἰς αὐτόν ἁγιάζει τό ξῦλον τοῦ Σταυροῦ.

       Μέχρι τήν ἐποχή τοῦ Χριστοῦ ὁ Σταυρός ἦταν σύμβολο κατάρας, μέσον ἀτιμωτικῆς θανατικῆς καταδίκης. Ἀπό τήν στιγμή ὅμως πού ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ σταυρώθηκε, τότε ὁ Σταυρός ἁγιάσθηκε, ἔγινε ὅπλον κατά τοῦ διαβόλου, ἔγινε τό σημεῖον τοῦ πιστοῦ ἀνθρώπου πού χαρίζει εὐλογία καί χάρη. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα μᾶς καλεῖ καί μᾶς λέγει: «Ἐλᾶτε ὅλα τά ἔθνη νά προσκυνήσουμε τό εὐλογημένο ξῦλο διά τοῦ ὁποίου ἔγινε  ἡ αἰώνιος δικαιοσύνη. Ὁ Ἀδάμ μέ τό ξύλο τῆς γνώσεως ἀπατήθηκε ἀπό τόν διάβολο καί ἔχασε τόν Παράδεισο καί ὡδηγήθηκε στό θάνατο. Τώρα ὁ Χριστός χρησιμοποιεῖ ἕνα ἄλλο ξῦλο, τό ξῦλο τοῦ Σταυροῦ, γιά νά ξεγελάσει τόν Διάβολο καί νά νικήσει τόν θάνατο. Μέ τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ θεραπεύεται τό δῆγμα τοῦ ὄφεως, διαλύεται ἡ κατάρα καί χαρίζεται ἡ αἰώνιος ζωή στόν ἁμαρτήσαντα ἄνθρωπο» . Σέ ἕνα ἄλλο πάλι τροπάριο ψάλλουμε: «Ὅπλον κατά τοῦ διαβόλου Κύριε τόν Σταυρόν σου ἡμῖν δέδωκας. Φρίττει καί τρέμει ὁ διάβολος μή μπορώντας οὔτε νά βλέπει τήν δύναμη Του».

         Ἀπό τότε ὁ Σταυρός εἶναι τό ὅπλο τοῦ χριστιανοῦ. Μόλις βαπτιζόμεθα ἡ Ἐκκλησία μᾶς φορᾶ τόν Τίμιο Σταυρό. Μᾶς διδάσκει νά σημειώνουμε τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ στό σῶμα γιά εὐλογία καί προστασία. Μᾶς διδάσκει νά ξεκινᾶμε τό πρωῒ τήν κάθε ἡμέρα μας κάνοντας τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καί μέ τό ἴδιο γεγονός νά τελειώνουμε τήν ἡμέρα μας ὅταν πέφτουμε νά κοιμηθοῦμε. Μᾶς διδάσκει νά κάνουμε τόν Σταυρό μας πρίν ξεκινήσουμε τό φαγητό καί τό ἴδιο νά κάνουμε ὅταν τελειώνουμε εὐχαριστώντας τόν Θεό γιά τήν καθημερινή τροφή πού μᾶς χαρίζει.

         Γιά νά δοῦμε ὅμως πότε ἄλλοτε κάνουμε τόν Σταυρό μας: Κάθε φορά πού θέλουμε νά ἐπικαλεσθοῦμε τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ὅταν στήν Ἐκκλησία ἀκοῦμε νά δοξάζεται ἡ Ἁγία Τριάδα. Ὅταν δηλαδή ἀκοῦμε τό «Δόξα Πατρί καί Υἱῷ καί Ἁγίῳ Πνεύματι…». Κάθε φορά πού σέ ἕνα τροπάριο ἀκοῦμε τό ὄνομα ἑνός Ἁγίου. Μέ τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ἐπικαλούμεθα τήν βοήθεια Του. Ὅταν ξεκινᾶ ἡ Θεία Λειτουργία καί ἀκοῦμε τήν ἐκφώνηση: «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος…» καί ὅταν τελειώνει ἡ Θεία Λειτουργία μέ τό «Δι’ εὐχῶν…»,  καθώς καί σέ κάθε ἄλλη περίπτωση πού θέλουμε νά ἐπικαλεσθοῦμε τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ἐπίσης δέν ντρεπόμαστε νά κάνουμε τόν Σταυρό μας ὅταν περνᾶμε ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία καθώς θυμούμαστε τά μεγάλα καί θαυμαστά πού γίνονται σέ Αὐτήν. Ὁ Σταυρός πού φορᾶμε δέν εἶναι διακοσμητικός, ἀλλά ἔχει χάρη καί δύναμη καί προστασία. Οἱ χριστιανοί δέν ντρέπονται νά φοροῦν τόν Σταυρό τους οὔτε νά σημειώνουν τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ. Ὅταν ἐπίσης κάνουμε τόν Σταυρό μας, νά τόν κάνουμε σωστά.

         Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός δίδασκε τούς χριστιανούς νά κάνουν σωστά τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ γιατί αὐτό ἀπό μόνο του εἶναι μία ὁμολογία Πίστεως:Ἔλεγε χαρακτηριστικά :

          Ὅταν ἑνώνεις τά τρία σου δάκτυλα, αὐτά δείχνουν ὅτι ὁ Θεός εἶναι Τριαδικός. Ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα καί αὐτά τά τρία πρόσωπα εἶναι Ἕνας Θεός. Τά ὑπόλοιπα ἀλλα δύο ἑνωμένα δάκτυλα ὁμολογοῦν ὅτι ὁ Χριστός εἶναι καί τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος. Ὅταν φέρεις τά ἑνωμένα τρία δάκτυλα στό μέτωπο ὁμολογεῖς ὅτι ὁ Θεός βασιλεύει στόν οὐρανό καί πληροῖ μέ τήν παρουσία του τά πάντα. Ὅταν κατεβάζεις τό χέρι σου στήν κοιλιά σου, ὁμολογεῖς ὅτι αὐτός ὁ Θεός γιά μᾶς τούς ἀνθρώπους καί γιά τήν σωτηρία μας κατέβηκε στή γῆ καί ἔγινε ἀληθινός ἄνθρωπος. Ὅταν φέρεις τά τρία δάκτυλα στόν ὦμο σου τόν  δεξιό ὁμολογεῖς τήν ὕπαρξη τοῦ Παραδείσου, τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί παρακαλεῖς νά σέ ἀξιώσει νά ζεῖς μαζί του στόν Παράδεισο καί ὅταν φέρνεις τό χέρι σου στόν ἀριστερό ὦμο ὁμολογεῖς τήν ὕπαρξη τῆς κολάσεως καί παρακαλεῖς τόν Θεό νά σέ γλυτώσει ἀπό αὐτήν.

          Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς διαβεβαιώνει ὅτι δέν ἔχει γιά τίποτα ἄλλο νά καυχηθεῖ παρά γιά τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, γιατί ὁ Σταυρός εἶναι τό μέτρο τῆς ἀγάπης μέ τήν ὁποία μᾶς ἀγάπησε ὁ Θεός. Εὔχομαι γιά ὅλους μας, ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ νά εἶναι τό ὑπόδειγμα τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης μας καί γιά τόν Χριστό καί γιά τούς ἀνθρώπους καί ἡ χάρις Του νά μᾶς προστατεύει ὅλους.

Εὐχόμενος ἐν ἀγάπῃ Χριστοῦ

Ὁ Ἐπίσκοπός Σας

ὁ Σισανίου και Σιατίστης Παῦλος