Ὁ Μητροπολίτης Σισανίου καί Σιατίστης Παῦλος Πρός τούς Μαθηυές καί τίς Μαθήτριες τῶν Λυκείων τῆς Μητροπόλεως μας
Ἀγαπητά μου παιδιά,
Μιά καινούρια σχολική χρονιά ἄρχισε τόν προηγούμενο μήνα. Μιά καινούρια προσπάθεια ξεκίνησε γιά τόν καθένα καί τήν καθεμιά σας. Στόχος σας μιά κορυφή, ἡ γνώση. Μιά καινούρια καλλιέργεια ἄρχισε, ἡ καλλιέργεια τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς σας. Αὐτός εἶναι ὁ σχόχος μιᾶς ἀληθινῆς Παιδείας. Ἡ Παιδεία δέν ἀφορᾶ μόνο τό μυαλό, ἀλλά καί τήν καρδιά σας. Ἀφορᾶ τήν ὅλη προσωπικότητα σας.
Δέν εἶσθε ἠλεκτρονικοί ὑπολογιστές γιά νά φορτώνουν τό μυαλό σας μόνο μέ ὕλη, εἶσθε ὁ καθένας καί ἡ καθεμιά σας ἕνα ξεχωριστό, μοναδικό καί ἀνεπανάληπτο ἀνθρώπινο πρόσωπο καί μιά ἀληθινή Παιδεία πρέπει νά σᾶς ὁδηγεῖ νά βγάλετε τό δικό σας ἄρωμα, νά καλλιεργήσετε τήν ψυχή σας νά ἀναπτύξετε τή δική σας προσωπικότητα. Οἱ ἀρχαῖο Ἕλληνες μᾶς εἶχαν πεῖ ὅτι «Ἕλληνες εἰσί οἱ τῆς Παιδείας τῆς ἡμετέρας μετέχοντες». Ὅτι δηλαδή Ἕλληνες εἶναι ὅσοι μετέχουν στήν Ἑλληνική Παιδεία ἡ ὁποία εἶναι ἕνα μεγάλο κεφάλαιο. Ξέρετε ἴσως καλύτερα ἀπό τόν καθένα ὅτι ἡ λέξη Παιδεία σέ αὐτό τόν λόγο τῶν ἀρχαίων προγόνων μας δέν ἔχει δυστυχῶς καμμία σχέση μέ τήν σημερινή παιδεία πού στήν καλύτερη περίπτωση εἶναι ἕνα μέτριο ἐκπαιδευτικό σύστημα.
Ἴσως κάποιοι ἀκούσατε ὅτι ὁ λόγος πού δέν ἤμουν φέτος στόν ἁγιασμό τοῦ σχολείου σας ἦταν γιατί ὅλο τόν μήνα Σεπτέμβριο ἤμουν στήν Αὐστραλία. Πῆγα νἀ ἐπισκεφθῶ τούς Ὁμογενεῖς μας. Ἄν θά μποροῦσα νά διατυπώσω σέ μιά πρόταση τήν ἐμπειρία μου θά σᾶς ἔλεγα ὅτι ἡ Ἑλλάδα σήμερα ζεῖ μόνον ἐκτός Ἑλλάδος. Ἐπισκέφθηκα τρία ἑλληνικά σχολεῖα. Τέτοια σχολεῖα πού γνώρισα, ἡ Ἑλλάδα δέν ἔχει οὔτε ἕνα. Ἀπό πλευρᾶς χώρου, ἀπό πλευρᾶς περιβάλλοντος, ἀπό πλευρᾶς γνώσεων, ἀπό πλευρᾶς συνθηκῶν ἐργασίας μά πάνω ἀπό ὅλα ἀπό πλευρᾶς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν. Τό ἀρχαῖο ρητό πού σᾶς ἀνέφερα τό ξαναβρῆκα στά σχολεῖα τά ἑλληνικά τῆς Αὐστραλίας εἰς τά ὁποῖα φοιτοῦν ὄχι μόνο ἑλληνόπουλα ἀλλά καί ἄλλα παιδιά ἐν γνώσει τῶν γονέων τους ὅτι ἡ Παιδεία πού ἀποκτοῦν τά παιδιά τους εἶναι Ἑλληνορθόδοξη καί ἐμεῖς ἐδῶ στήν Ἑλλάδα συζητᾶμε ἄν θά κάνουμε προσευχή στό σχολεῖο. Ἐκεῖ καί προσευχή κάνουν καί τήν σημαία ὑψώνουν καί τιμοῦν καί ἐκκλησιάζονται ὅλα ἀνεξαιρέτως τά παιδιά ἀκολουθώντας τό πρόγραμμα τοῦ Σχολείου. Ἀπό τήν στιγμή πού μπήκαμε στό σχολεῖο, ἐκτός τῶν ἄλλων δύο παιδιά τελειόφοιτοι, ἕνας μαθητής καί μία μαθήτρια, οἱ ἀριστοῦχοι τῆς τάξης, μέ τήν στολή τοῦ σχολείου τους μᾶς συνώδευαν σέ ὅλες τίς μετακινήσεις μας μέσα στό σχολεῖο. Ἕνα περιβάλλον πολιτισμένο, καθαρό ὅπου ἀνέπνεες ἕνα ἄρωμα παιδείας. Ἐκεῖ τό ἔζησα καί τό εἶδα ὑλοποιημένο. Ἡ Παιδεία ἀποβλέπει στήν καλλιέργεια καί ὁλοκλήρωση τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας.
Εἶναι σημαντικό νά γνωρίζετε τό καταστάλαγμα τῆς ἱστορίας ὅπως βιώθηκε διαχρονικά. «Τῆς Παιδείας οἱ ρίζες εἶναι πικρές ἀλλά οἱ καρποί γλυκεῖς», μἀς εἶπαν καί πάλι οἱ πατέρες μας ἀπό τό παρελθόν καί ὁ λαός μας τό διετύπωσε πιό ἁπλοϊκά, ἀλλά τό ἴδιο καθαρά. «Τό φτηνό τό κρέας τά σκυλιά τό τρῶνε». Ὅλα αὐτά σημαίνουν ὅτι ἡ Παιδεία χρειάζεται προσπάθεια καί κόπο καί τότε φέρνει ἀποτελέσματα. Οἱ συμμαθητές σας πού πέτυχαν ἐφέτος στό Πανεπιστήμιο τό ἐπιβεβαιώνουν. «Δράξασθε Παιδείας μήποτε ὀργισθῆ Κύριος» σημειώνει ἕνα ρητό τῆς Ἁγίας Γραφῆς πού σημαίνει ὅτι ὁ καθένας μας τίς δωρεές τοῦ Θεοῦ πρέπει νά τίς καλλιεργήσει καί νά τίς αὐξήσει.
Θἀ σᾶς ὑπενθυμίσω ὅμως καί μία ἄλλη ἐπισήμανση τῶν πατέρων μας. «Πᾶσα ἐπιστήμη χωριζομένη ἀρετῆς πανουργία καί οὐ σοφία φαίνεται». Αὐτός εἶναι ἕνας καίριος λόγος τοῦ ὁποίου τήν ἐπιβεβαίωση τήν διαπιστώνουμε καθημερινά στή ζωή μας θετικά ἤ ἀρνητικά. Ἡ Ἐπιστήμη ἀφορᾶ τή γνώση καί τό νοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ἀρετή τήν καρδιά του. Ὅταν ἡ ἐπιστήμη χωρίζεται ἀπό τήν ἀρετή τότε ὁ ἐπιστήμονας γίνεται ἐπικίνδυνος. Τότε ἡ ἐπιστήμη καί ἡ γνώση μετατρέπεται σέ μέσο ἐκμετάλλευσης τῶν πολλῶν ἀπό τούς λίγους. Ἄν ἡ Πατρίδα μας αὐτή τή στιγμή περνάει δύσκολες ὧρες αὐτό ὀφείλεται κυρίως σέ αὐτούς πού εἶχαν τήν γνώση, ἀλλά τούς ἔλειπε ἡ ἀρετή, γι’αὐτό καί κατέστρεψαν τήν πατρίδα μας.
Ὅσα πτυχία καί ὅσες γνώσεις κι’ἄν ἔχει κανείς ἄν δέν ἔχει ἀρετές μέ πρώτη καί κύρια τήν ἀγάπη εἶναι ἄχρηστος ἄνθρωπος καί ἐπικίνδυνος. Ὅταν ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος μέ τόν ἐγωϊστικό τρόπο τῆς ζωῆς του στερεῖ τό χαμόγελο ἀκόμη καί ἀπό τά παιδιά του, τότε ποιά εἶναι ἡ ἀξία του.
Εἶναι πολύ σημαντικό λοιπόν νά ἀγαπήσετε καί τήν γνώση καί τήν ἀρετή καί νά ἀφοσιωθῆτε μέ ἐπιμέλεια καί στίς δύο. Αὐτό ἀποτελεῖ τήν δική σας εὐθύνη. Ὅτι ἀγαπᾶ κάποιος τό κάνει καλά καί προσπαθεῖ πάντα νά τό κάνει καλύτερα. Ἀγαπῆστε τήν μαθητική σας ζωή, χαρεῖτε τήν ὀμορφιά της, μυηθεῖτε στήν εὐθύνη της, καλλιεργεῖστε τήν καρδιά σας, στολῖστε την μέ ἀρετές, γιά νά μπορεῖτε νά σταθεῖτε ὄρθιοι καί νά ἀποκρούσετε τίς παγῖδες καί νά ἀντισταθεῖτε σέ ὅτι σᾶς εὐτελίζει Τά νειᾶτα μοιάζουν μέ ἕνα δυνατό ρεῦμα, μέ ἕνα δυνατό ποτάμι. Τό ποτάμι μπορεῖ ἤ νά καταστρέψει ἤ νά καταστήσει τήν γῆ εὔφορη. Σήμερα, νά τό ξέρετε, δέχεσθε μιά καλομελετημένη ἐπίθεση πού ἔχει στόχο τήν ἀχρήστευση σας. Θά σᾶς μιλήσω περισσότερο γι’αὐτήν στό ἑπόμενο γράμμα μου. Τώρα σᾶς εὔχομαι, σέ ὅλους καί ὅλες καλή δύναμη στήν καινούρια χρονιά σας καί καλή φώτιση γιά νά βάζετε σωστούς στόχους στήν ζωή σας.
Ὁ Ἐπίσκοπος Σας